Emocje są nieodłącznym elementem naszego życia. To one nadają barwę naszym doświadczeniom, wpływają na nasze zachowanie i decyzje. Często jednak uważa się je za trudne do kontrolowania, a niektóre emocje mogą wydawać się przerażające lub niebezpieczne. Jednak z perspektywy psychologicznej istnieją sposoby na oswojenie emocji i nauczenie się efektywnego zarządzania nimi. W tym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu i przedstawimy kilka technik, które mogą pomóc w oswojeniu emocji.
Po pierwsze, ważne jest zrozumienie, że emocje są naturalną reakcją organizmu na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Zauważam, że często ludzie mają do siebie pretensje o reakcje emocjonalne, np. „nie powinnam się tak złościć/smucić/bać”. Zapominamy lub nie zdajemy sobie sprawy z faktu, iż emocje są reakcją niezależną od naszej woli oraz bardzo ważnym elementem funkcjonowania organizmu. Są reakcją fizjologiczną, tak jak np. pocenie się skóry w konkretnych warunkach. W sytuacji, gdy zauważamy że się pocimy nie myślimy przecież, że „znowu to się stało, dlaczego nie umiem lepiej panować na moim potem”, a zamiast tego zauważamy, że może nam jest za gorąco i trzeba zdjąć dodatkowy sweter, albo może się czymś stresujemy, albo ćwiczymy, albo jesteśmy chorzy, a następnie szukamy rozwiązania na przyczynę potu. Na przykładzie fizjologicznej reakcji wydzielania potu widzimy jak absurdalne jest wymaganie od siebie nie pocenia się w różnych sytuacjach. Byłoby to też szkodliwe dla naszego zdrowia a czasem nawet życia. Emocje również mają funkcję regulującą i pozwalającą nam lepiej funkcjonować w świecie. Nie ma emocji “dobrych” lub “złych”. Każda emocja ma swoje znaczenie i informuje nas o tym, jak reagujemy na otaczający nas świat. Kluczem do oswojenia emocji jest zaakceptowanie ich istnienia i zrozumienie, że są one integralną częścią naszej ludzkiej (i nie tylko) natury.
Następnym krokiem jest rozwijanie świadomości emocjonalnej. Oznacza to umiejętność rozpoznawania, nazwania i zrozumienia własnych emocji. Często jesteśmy tak pochłonięci codziennym życiem, że nie zwracamy uwagi na nasze emocje. Wręcz tłumimy je jako mało ważne, nienadające się na ten moment i zawstydzające. Po jakimś czasie zaś orientujemy się że nie mamy już energii do życia, że mamy depresję lub stany lękowe i wtedy z przerażeniem szukamy pomocy na zewnątrz w „naprawieniu nas”, najlepiej tak, żeby emocje nam nie przeszkadzały w życiu. Warto natomiast poświęcić czas na obserwację tego, co się w nas dzieje. Możemy prowadzić dziennik emocji, w którym opisujemy swoje uczucia i reakcje w różnych sytuacjach. To pomaga nam lepiej zrozumieć, co wywołuje określone emocje i jak na nie reagujemy. Co ciekawe osoby, które przeszły ten proces i rozumieją swoją emocjonalność, zauważają, że ich życie nabiera równowagi, koloru, smaku. Jest to piękny stan, w którym dajemy się prowadzić sobie i możemy czerpać pełnymi garściami z otaczającego dobra. Oczywiście nie znaczy to, że nie doświadczamy sytuacji trudnych, ale kiedy jesteśmy zaprzyjaźnieni ze swoimi emocjami, to są bardziej wyzwani, które dodają w rezultacie siły, pewności siebie i poczucia, że mogę poradzić sobie w trudnych sytuacjach, a moje emocje mnie w tym wspierają.
Kiedy już zaczynamy rozumieć swoje emocje, możemy przejść do nauki ich regulacji. Istnieje wiele technik, które mogą pomóc w zarządzaniu emocjami. Jedną z nich jest głębokie oddychanie i relaksacja. Kiedy czujemy, że nasze emocje nas przytłaczają, możemy skoncentrować się na oddychaniu i świadomie zwolnić tempo. To pomaga nam się uspokoić i odzyskać kontrolę nad swoim umysłem.
Inną skuteczną techniką jest refleksja i zmiana sposobu myślenia. Często nasze emocje są wynikiem naszych interpretacji i przekonań. Możemy nauczyć się analizować nasze myśli i szukać innych alternatywnych wzorców myślowych, a następnie sprawdzać, które z nich faktycznie są dla nas pomocne, a które przyczyniają się tylko do większego cierpienia. Kiedy zauważymy, że wpadamy w spiralę negatywnych myśli, możemy zastąpić je bardziej konstruktywnymi, realistycznymi i pozytywnymi.
Ważne jest również budowanie zdrowych relacji i wsparcie społeczne. Często dzielenie się swoimi emocjami z innymi ludźmi może pomóc nam zrozumieć je lepiej i znaleźć odmienną do naszej perspektywę. Włączanie bliskich w przeżywanie emocji może przynieść ulgę i wsparcie oraz dać poczucie, że nie jesteśmy sami w tym jak się czujemy. Korzystamy wtedy z empatii bliskich nam osób i pogłębiamy wzajemne więzi.
Oswojenie emocji to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i praktyki. Nie oznacza to, że będziemy w stanie całkowicie wyeliminować trudne dla nas emocje. Chodzi raczej o to, aby nauczyć się je akceptować, rozumieć i efektywnie z nich korzystać.
Podsumowując, oswojenie emocji jest kluczowym elementem naszego rozwoju osobistego. Poprzez zrozumienie, akceptację i naukę regulacji emocji możemy osiągnąć większą równowagę emocjonalną i lepszą jakość życia. Pamiętajmy, że emocje są naszym naturalnym przewodnikiem, a umiejętność opiekowania się nimi może przynieść nam korzyści zarówno na poziomie osobistym, jak i interpersonalnym.